Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların, bağımsız bir arabulucu eşliğinde çözülmesini amaçlayan bir çözüm yöntemidir. Taraflar, arabulucunun rehberliğinde, gönüllü olarak anlaşmazlıklarını çözmeye çalışır. Arabuluculuk süreci gizli, hızlı ve ekonomik olup, mahkeme yoluna başvurmadan çözüm sağlanmasını hedefler.
Zorunlu Arabuluculuk
Zorunlu arabuluculuk, bazı uyuşmazlık türlerinde dava açmadan önce arabulucuya başvurulmasını zorunlu kılan bir uygulamadır. İş, ticaret ve tüketici hukukuna ilişkin bazı davalar için arabuluculuk aşaması dava şartı olarak belirlenmiştir. Taraflar, önce arabulucuya başvurmak zorundadır; aksi takdirde dava açmaları mümkün değildir.
İhtiyari Arabuluculuk
İhtiyari arabuluculuk, tarafların kendi istekleriyle arabuluculuk sürecine başvurduğu bir yöntemdir. Herhangi bir uyuşmazlıkta, taraflar arabulucuya başvurup mahkemeye gitmeden çözüm arayabilir.
Hangi Uyuşmazlık ve Davalar İçin İhtiyari Arabuluculuğa Başvurulabilir?
- Kira uyuşmazlıkları,
- Miras paylaşımı sorunları,
- Sigorta uyuşmazlıkları,
- Taşınmazlarla ilgili anlaşmazlıklar,
- Ticari anlaşmazlıklar (zorunlu arabuluculuk kapsamına girmeyenler).
Hangi Uyuşmazlık ve Davalar İçin İhtiyari Arabuluculuğa Başvurulamaz?
- Ceza davaları,
- Boşanma davaları,
- Velayet ve soybağı davaları,
- Anayasa ve kamu düzenini ilgilendiren konular.
Arabuluculuk Başvuru Süresi
Zorunlu arabuluculuk kapsamında başvuru süreleri, ilgili dava türüne göre değişebilir. İş davalarında 4 hafta, ticari davalarda 8 hafta içinde sonuçlanması gerekmektedir. İhtiyari arabuluculukta süre sınırı bulunmamaktadır.
Arabuluculuk Sürecinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
- Taraflar sürece gönüllü olarak katılır.
- Arabulucu tarafsız ve bağımsız bir şekilde süreci yürütür.
- Tarafların sunduğu bilgiler gizli tutulur.
Arabulucunun Seçimi, Tarafsızlığı ve Arabuluculuk Sürecinin Yürütülmesi
- Arabulucu, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olmalıdır.
- Taraflar, kendi aralarında anlaştıkları bir arabulucuyu seçebilir.
- Arabulucu, sürecin her aşamasında tarafsız ve bağımsız olmak zorundadır.
Arabuluculuk Sürecinde Gizlilik İlkesi
- Taraflar ve arabulucu, sürecin tüm aşamalarında gizlilik ilkesine uymak zorundadır.
- Arabuluculuk görüşmelerinde ortaya çıkan bilgiler, dava sürecinde delil olarak kullanılamaz.
Arabuluculuk Neticesinde Tarafların Anlaşması
Eğer taraflar arabuluculuk sürecinde anlaşmaya varırsa, bu anlaşma bir arabuluculuk anlaşma belgesi ile kayıt altına alınır. Tarafların talebi doğrultusunda bu belge mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alarak resmi hale getirilebilir.
İhtiyari Arabuluculuk Ücreti
İhtiyari arabuluculuk ücreti, tarafların anlaşmasına bağlı olarak belirlenir. Taraflar ücreti paylaşabileceği gibi, anlaşmaya bağlı olarak tek bir taraf da ödemeyi üstlenebilir.
İcra Edilebilirlik Şerhi
Arabuluculuk süreci sonunda anlaşma sağlanırsa, taraflardan biri bu anlaşmayı mahkemeye sunarak icra edilebilirlik şerhi alabilir. Bu belge, anlaşmanın mahkeme kararı gibi bağlayıcı olmasını sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Arabuluculuk zorunlu mudur?
Bazı davalar için zorunludur (iş, ticaret, tüketici). Ancak, ihtiyari arabuluculuk tarafların isteğine bağlıdır.
2. Arabuluculuk anlaşması bağlayıcı mıdır?
Evet, mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alınırsa bağlayıcı hale gelir.
3. Arabuluculuk süreci ne kadar sürer?
Zorunlu arabuluculuk süreci genellikle 4 ila 8 hafta içinde tamamlanır. İhtiyari arabuluculukta süre tarafların anlaşmasına bağlıdır.
4. Arabulucu taraf tutabilir mi?
Hayır, arabulucu bağımsız ve tarafsız olmak zorundadır.
5. Arabuluculuk ücreti kim tarafından ödenir?
Taraflar aralarında anlaşarak ücreti paylaşabilir veya bir taraf ücreti üstlenebilir.
SONUÇ
Arabuluculuk, mahkemeye gitmeden uyuşmazlıkları çözmek için hızlı ve etkili bir yöntemdir. Zorunlu arabuluculuk belirli davalarda dava şartı iken, ihtiyari arabuluculuk tarafların kendi isteğiyle başvurabileceği bir çözümdür. Arabuluculuk sürecinin verimli yürütülebilmesi için, sürecin işleyişi ve yasal gereklilikler hakkında bilgi sahibi olunması önemlidir.
Bu süreçte hak kaybına uğramamak detaylı bilgi almak için iletişime geçin.
Regal Hukuk ve Danışmanlık – Av.Simge TUNA
İLETİŞİM : 0540 341 34 34